Pamiętaj, że każdy z nas ma swój próg odporności na stres, po przekroczeniu którego nie jest w stanie pracować w sposób efektywny. Osoby doświadczające stresu próbują czasem obniżyć przeżywane napięcie przy pomocy alkoholu i innych środków odurzających. Nie likwiduje to przyczyn stresu w pracy, a pogłębia tylko problemy osób nadużywających tego rodzaju substancji.

Aby uniknąć nadmiernego przeciążenia pracą, postaraj się:

  • zachować równowagę między pracą a czasem wolnym przeznaczonym dla siebie i bliskich,
  • rozwijać zainteresowania pozazawodowe,
  • znaleźć czas na uprawianie sportu lub ćwiczeń fizycznych,
  • unikać odwlekania i odkładania spraw „na później”,
  • przy wykonywaniu obowiązków stosować hierarchię ważności, zaczynać od najważniejszych,
  • wykonywać jedną czynność od początku do końca.

W walce ze stresem warto przygotować indywidualny plan działania:

  1. Zastanów się, jakie sytuacje w Twojej pracy wywołują największe napięcie?
  2. Wypisz je, a następnie uszereguj, zaczynając od tych, które są najbardziej stresujące.
  3. Zastanów się, co możesz zrobić, aby ograniczyć występowanie wymienionych przez Ciebie sytuacji – stresorów?
  4. Wybierz działania, które wydają się najlepsze dla Ciebie i możliwe do realizacji w danym momencie.

Przykładowe środki profilaktyczne

Przyczyna stresu: Zaskakiwanie nowymi zadaniami, zbyt duża ilość pracy

Co może pomóc? Poproś przełożonych o określenie zadań, które powinny być zrealizowane w pierwszej kolejności; poproś współpracowników o wsparcie; wnioskuj do kierownictwa o rozdzielnie szczególnie uciążliwych obowiązków na większą liczbę pracowników; o ile to możliwe korzystaj z nowoczesnych technologii, które ułatwiają wykonanie pracy (np. komputerów przenośnych, środków transportu).

Przyczyna stresu:wykonywanie zadań trudnych i skomplikowanych, odpowiedzialność za innych ludzi, duże konsekwencje błędu w pracy

Co może pomóc? Zadbaj o czas na zapoznanie się z nowymi obowiązkami; podnoś swoje kwalifikacje zawodowe; proś o wsparcie, konsultuj się ze współpracownikami i przełożonymi; zapewnij sobie odpowiednią ilość czasu na podjęcie ważnych decyzji, realizację ważnych zadań.

Więcej proponowanych środków profilaktycznych znajdziesz w broszurze PIP „Stres w pracy. Poradnik dla pracownika”, która jest dostępna w zakładce „Wydawnictwa”.

Nie wszystkie przyczyny stresu w pracy udaje się usunąć. Pozostaje wtedy ograniczyć poziom odczuwanego stresu poprzez stosowanie technik i strategii radzenia sobie w trudnych sytuacjach. Oto niektóre z nich:

1. Asertywne komunikowanie – jest umiejętnością wyrażania swoich uczuć, chęci, opinii w jasny, klarowny sposób, bez poczucia dyskomfortu czy niewygody, a jednocześnie respektując prawa i potrzeby innych ludzi. Nauka asertywności polega na ustaleniu wyraźnych, osobistych granic, których nie wolno przekroczyć osobom, z którymi mamy do czynienia na co dzień.

2. Zarządzanie czasem – pozwala na nabycie umiejętności wyznaczania celów, ustalania hierarchii zadań i przeznaczania na nie odpowiedniej ilości czasu. Pomocne może być również uporządkowanie przestrzeni, w której pracujemy.

3. Zmiana podejścia do stresujących sytuacji – opiera się na zmianie sposobu myślenia na bardziej pozytywny, a także rezygnacji z negatywnego roztrząsania tego, co może się wydarzyć w przyszłości. Tutaj pomocne może być poszukiwanie dobrych stron stresującej sytuacji, szukanie w niej szans na przyszły rozwój.

4. Relaksacja – polega m.in. na stopniowym, metodycznym rozluźnianiu mięśni, koncentrowaniu się na własnym oddechu oraz wyobrażaniu sobie stanu przyjemności. Prowadzi do uspokojenia, obniżenia napięcia psychicznego i fizycznego oraz spowolnienia reakcji organizmu. Ważną rolę w treningu relaksacyjnym odgrywa prawidłowe oddychanie. Wyrównując oddech, uwalniamy się od napięcia, które jest wynikiem stresu i przemęczenia. Z tego względu w chwili zwiększonego stresu warto postarać się o kontrolę nad oddechem, aby w ten sposób zapanować nad negatywnymi emocjami. Aby wprowadzić się w stan relaksacji, przydatna może być np. ulubiona muzyka.

Stosowanie wymienionych technik wymaga pewnego poziomu przygotowania, a przede wszystkim przećwiczenia. Im częściej będziemy ich używać, tym lepszy będzie efekt polegający na redukcji negatywnych symptomów stresu.