Uroczystość pogrzebowa jest bardzo ważnym wydarzeniem. Pożegnanie bliskiej osoby jest niezwykle trudne, a jednocześnie bardzo ważne, gdyż wiąże się z akceptacją utraty nieodwracalnej, na zawsze.

Z pogrzebem nie należy się spieszyć. Powinniście mieć czas na oswojenie pierwszych informacji i emocji. Pogrzeb daje szansę wyrażenia bólu w sposób bezpieczny, w miejscu, w którym wasza rozpacz bę- dzie czymś naturalnym, gdzie będą podzielali ją wasi bliscy mogący zapewnić wam wsparcie.

To ważne, abyście dali sobie wystarczająco dużo czasu, by zaplanować pogrzeb w taki sposób, jaki uznacie za odpowiedni zarówno dla siebie, jak i dla ukochanej osoby. Wielu z tych, którzy stracili bliskich, nie pamięta pogrzebu, więc jeśli macie taką potrzebę, poproście kogoś, by go sfilmował lub sfotografował.

Możecie obejrzeć nagranie później, w domu.

Życie po pogrzebie

Okres po pogrzebie jest trudny. Podczas pogrzebu możecie czuć silną więź z osobą, która odeszła, po pogrzebie natomiast może spaść na was uczucie pustki, samotności i żalu.

Związane jest to z powolnym dopuszczaniem do siebie myśli o nieodwracalności śmierci. Jest to czas powolnego konfrontowania się z nową rzeczywistością i myśli na temat życia bez utraconej osoby. Powrót do codziennego życia jest na ogół bardzo trudny.

Wykonywanie zwykłych czynności okazuje się trudne, a czasem wręcz niemoż- liwe. Z drugiej strony, możecie być przekonani, że jeśli rzucicie się w wir pracy, poczujecie się lepiej.

Każdy z nas jest inny i tylko wy sami jesteście w stanie ocenić, co będzie dla was najlepsze. Powrót do codzienności powinien odbywać się w takim tempie, w jakim wam odpowiada i w którym czujecie się bezpiecznie.

Pamiętajcie przy tym, że normalne jest to, iż niektóre dni będą cięższe od innych. Z upływem czasu będzie wam coraz łatwiej tworzyć i akceptować nową rzeczywistość. 

Nie wszyscy wiedzą, że zmarła bliska wam osoba

Przygotujcie się na to, że przez pewien czas będziecie otrzymywali rachunki, pocztę, odbierali telefony skierowane do zmarłego i stykali się z osobami, które nie wiedzą o jej śmierci.

Mogą do was dzwonić firmy i instytucje, które nie usunęły jeszcze danych ze swoich 10 list kontaktowych.

W dalszej części poradnika w podpunkcie „Krok po kroku” znajdziecie informacje, jakie instytucje musicie powiadomić o śmierci bliskiej osoby.

Powrót do pracy, szkoły lub na uczelnię

Zaplanujcie swój powrót. Jeśli wracacie do szkoły lub do pracy, warto porozmawiać z nauczycielem lub z szefem, by poinformować ich, że straciliście bliską osobę. Należy ustalić również kto powinien porozmawiać o tym z waszymi kolegami i współpracownikami, a także jakie informacje zostaną im przekazane.

W trakcie tej rozmowy postarajcie się opisać, jak się czujecie, spróbujcie wspólnie zastanowić się, jakie obowiązki będziecie w stanie wziąć na siebie w początkowym okresie. Poproście o wyrozumiałość.

Jeśli macie trudności z koncentracją i uwagą, powinniście porozmawiać na ten temat z przełożonym lub nauczycielem.

Być może warto także zasięgnąć porady lekarza.